DE GROOT AAN VONDEL.

1635, 5 Juni.

Ick hebbe oock uyt uw schryven en bygevoegde „Lyckklacht” verstaen de swarigheid, die UE. [is overgekomen door het afsterven van uwe] ega, wetende door ervarentheid hoe veel sulcken geselschap waert is. God, die ons allen onder de wet van de sterf-lyckheidt heeft laten geboren worden, heeft ons oock daerby ’t verstant gegeven, om ons te buigen onder synen wille, ende ons met het gebruick van den toegelaten tydt te laten [genoegen ende] niet soeckende met ondanckbaerheidt ons eigendom toe te schryven ’tgene maer geleent en was tot wederseggen. Alle twelck ge[lyck] ick weet dat UE. by hemselve wel can bedencken, oock anderen, als het van noode waer, doen verstaen, soo vinde ick seer loffelyck dat UE. de gedachtenis van uwe beminde hebt in- gegriffyt in de harten van allen, die de constige dichten bemin- nen. Ende gelyck gemeenlyck den arbeidt ons aftreckt van het al te sware gevoelen van ons leet, soo meen ick dat u E. wel sal doen, ende sich ernstelyck begeven tot het vorderen van het Con- stantynsche werck, waer van ick yet heel sonderling verwacht. Wat aengaet de spelen, die by de oude Griecken ende Troianen ende by derselve navolgeren by de Romeinen bekent syn geweest, ende by edele persoonen geoeffent, dat selve weet u E. dat by Homerus ten tyd van Patroclus begraving, by Virgilius ten tyde van die van Anchises by Statius ten tyd van die van Archemorus int breed syn geschreven. Van die spelen syn daer twee seer solemneel, die tot Constantini tyden toe by de edele syn geoef- fent geweest, decursati... equestris, olim Troja dicta de quo videndus Servius ad V(irgilii) Aene(adem) que hippica vocatur in constitutione Justiniani, C(odex) de Aleatoribus, en het tweede de scheepstrydt, die Majuma is genoemt geweest, waervan can yet hebben van Arcadius en Honorius, C(odex) de Majuma. Uit de voorste wet van Justinianus sien wy dat tot synen tydt toe en oversulx noch lang na Constantyn, syn geoeffent geweest by ge- qualificeerde personen, tspringen te voet, tspringen met de pols, tworstelen en het tornoyen sonder scherp: sulx dat men in alle dese spelen de edelen toe te schryven niet en can missen: Ende alwaer het datmen Constantinum, die de geleertheidt bemint heeft, iet dede in ’t gebruick brengen, uit de oudheidt gehaelt, sulx en waer niet vremt. Alleen moet men daer niet inbr(en)gen ludos gladiatorios, de welcke hy als een goedt Christen heeft verboden, als te sien in Lege unica C(odex) de gladiis penitus tollendis: de theatrale spelen moetmen oock handen [houden?] buiten de edele personen, als synde vyl en veracht. D(igestae seu Pandectae) L. I. de his qui notantur infamia. UE. sal niet quaelyck doen te lesen een boeck dat een treffelyck rechtsgeleerde Balduinus heeft ge- maekt de legibus Constantini. Hiermede wil ick endigen en u E. met myn heer Hooft: doctor Koster en alle anderen van dien slach alle voorspoedt wenschen.

Tot Parys den 5 Juni 1635. u E. dienstwillige H. D. Groot.

tloopen met de wagen, singen, snaerspelen was by de Griecken edel, by de Romeinen onedel, en veracht.

doch bedanck de heer Barlaeus seer van het toesenden van syn oratie over de wonderlyckheden der menschelycke siele tselve wordt hier seer gelesen en gepresen. dit most ick uwe E. mede deelen en blyve uwe E. gewil- lige dienaer

J. v. Vondel.

t’Amsterdam 1635 den 18 Junij.

Aen mynheer den heer P. Cornelisz. Hooft Drost te Muyden.

DE GROOT TO VONDEL.

June 5, 1635

I have also understood from your writing and the attached "Lament" the difficulty you are facing due to the passing of your wife. I know from experience how valuable such companionship is. God, who has made us all subject to mortality, has also given us the understanding to accept His will and to be content with the time we are given, without ungratefully claiming as our own what was only lent to us temporarily.

All of this, as I know you can reflect on yourself and explain to others if necessary, I find very commendable that you have immortalized the memory of your beloved in the hearts of all who appreciate artistic poetry. And as work often distracts us from feeling our grief too deeply, I think it will do you well to seriously engage in advancing the Constantinian work, from which I expect something very special.

Regarding the games known among the ancient Greeks and Trojans and their Roman successors, practiced by noble persons, you know that Homer wrote about them at the time of Patroclus' funeral, Virgil at the time of Anchises' funeral, and Statius at the time of Archemorus' funeral. Among these games, there are two very solemn ones that were practiced by the nobility up to Constantine's time: the equestrian games, once called Troy, mentioned by Servius in his commentary on Virgil's Aeneid, and the naval battle called Majuma, referenced by Arcadius and Honorius in the Codex de Majuma.

From Justinian's law, we see that these games were practiced by qualified persons up to his time and long after Constantine: foot races, pole vaulting, wrestling, and non-lethal tournaments. Thus, one cannot miss attributing these games to the nobility. And if Constantine, who loved learning, reintroduced something from antiquity, it would not be strange. However, gladiatorial games, which he, as a good Christian, banned, should not be included, as seen in the Codex de gladiis penitus tollendis. Theatrical plays should also be kept away from noble persons, as they are vile and contemptible, according to the Digest L. I. de his qui notantur infamia.

You would do well to read a book by the excellent jurist Balduinus on the laws of Constantine. With this, I will end and wish you, along with Mr. Hooft, Dr. Koster, and all others of that kind, all the best.

From Paris, June 5, 1635. Your willing servant, H. D. Groot.

Running with the chariot, singing, and playing string instruments were noble among the Greeks, but ignoble and contemptible among the Romans.

Also, thank Mr. Barlaeus very much for sending his oration on the wonders of the human soul. It is being read and praised here. I had to share this with you and remain your willing servant,

J. v. Vondel.

Amsterdam, June 18, 1635

To Mr. P. Cornelisz. Hooft, Bailiff of Muiden.