ORIGINAL
1630, 28 Mei.
...De Harpoen is aerdigh, al zal hy veelen haerigh dunken, niet min als de Roskam. My dunkt hy te genaedigher, om dat hy yder naegeeft dat hem naekomt, en zoo wel voor een goedt be- taeler, als voor een scherp maener gaen magh. Maer verwondert U E. dat die geest het op zoo groote personaedjen gelaeden heeft? daeraen ziet ghy zijne grootmoedigheit. Hebt gy voor ’t Tuchthuis niet zien staen de spreuk, die by den Poéet op Hercules gepast zijnde, van de Tuchtvaeders geéighent wort:
Virtutis est domare quae cuncti pavent. Hetgeen, daer alle man om swijght, Te temmen is manhaftheitsplight.
Kan ook een heerlijk hart zich hooghlijker ophaelen, als met het wejden zijner gedachten door een heerschappie, gevoert over de geene die, met eenen grauw, aen Kaizars en Koningen ’t hart in de schoenen doen zinken? Maek vry rekening, dat, marmore zalen en gulde galeryen, niet dan prullen en poppegoedt zijn voor dengeenen, die gewent is over de toppen van myters en kruinen van drievouwde kroonen te wandelen. Ick zie wel wat U E. zeggen wil. Datter weenighe zijn, dien ’t gelukt zonder te struikelen, oft, aen die heete hoofden, zoo veel blaeren in hun voeten te branden dat het zap de kool niet waerdt en is, ende veelen nutter waer in een houte schotel over straet te krujpen. Te eélder is de kunst: ende te meer eers heeft hy daeraf, die ’t loflijk ujtvoeren kan. Niet dat my schempen en schieten een ridderlijke hanteering dunkt, oft, gelijk de vlieghen op een glas, over ’t gladde heenen te loopen ende op ’t rompeligh stal te houden; maer, gelijk U E. wel zeidt, den verweenden bakhujzen hunne wanschapenheit ende ezelen hunne ooren te toonen, op hoope, dat zy ’t zoo klaer niet vindende t’hunnent, oft het een dujf gelezen had, wat waters in hunnen wijn doen moghen, en kleender leeren zingen. Want anders is my tegens de borst, dat men de lujden leelijk ende af- schouwelijk in ’t oog der gemeente maekt, daer zy leer en stich- ting by te zoeken en uit te zuighen heeft.
De Godsvrucht, ’s hemels gaef, bej nut voor best’ en boost’, In voorspoedt ’s menschen toom, in onspoedt ’s menschen troost.
Maer de Heer van Schaeghen magh hem wel een’ fraejen roe- mer op de handt zetten, voor de klank van zulk een trompet, als de geene daer hy zijn’ lof op speelt. Ende als hy dat gedaen heeft, zal hy noch diep in zijn’ schult blijven staen. Ick beken ook, dat my zulke rijmen niet alledaeghs voor den neus komen, ende daer- om als ‘er U E. raedt om weet, zaller mijn vingeren nae slikken. Zoo U E. gelieft den vrient zulks aen te dienen, nevens myn’ groetenis, ick zal ’t gaeren gestant doen...
Van den Huise te Muyden, 28 Maj 1630.
TRANSLATION
May 28, 1630
...The Harpoon is quite good, although many might find it harsh, just like the Currycomb. I think it is more forgiving because it gives everyone what they deserve, and it can be used for both a good payer and a sharp critic. But are you surprised that this spirit has targeted such great figures? That shows his magnanimity. Have you not seen the saying at the House of Correction, which, fitting for Hercules according to the Poet, is appropriated by the Disciplinarians:
"Virtue is to tame what everyone fears. What everyone is silent about, to tame is a man's duty."
Can a noble heart take greater pride than in letting its thoughts roam through a dominion, ruling over those who, with a single growl, make emperors and kings tremble? You can be sure that marble halls and golden galleries are nothing but trinkets and toys for someone who is used to walking over the tops of miters and the crowns of triple kings. I understand what you mean. There are few who succeed without stumbling, or who burn so many blisters on their feet from those hot heads that it is not worth the trouble, and many would be better off crawling across the street in a wooden bowl. The art is all the greater, and the more honor goes to the one who can execute it commendably. Not that I think mocking and shooting is a knightly activity, or like flies on a glass, running over the smooth and keeping on the rough; but, as you rightly say, showing the spoiled bakers their deformity and donkeys their ears, in the hope that they, not finding it so clear at home, or if a dove had read it, might put some water in their wine and learn to sing more modestly. For otherwise, it is against my principles to make people look ugly and hideous in the eyes of the community, where they should seek and draw out teaching and edification.
"Devotion, heaven's gift, is useful for both the best and the worst, In prosperity, man's restraint, in adversity, man's comfort."
But the Lord of Schagen might as well put a fine goblet in his hand for the sound of such a trumpet as the one he plays his praise on. And when he has done that, he will still be deeply in debt. I also admit that such rhymes do not come my way every day, and therefore, if you know of any advice, I will eagerly follow it. If you please to convey this to the friend, along with my greetings, I will gladly comply...
From the House at Muiden, May 28, 1630.
Metadata
- Sender: Unknown
- Recipient: Unknown
- Subject: Discussion on the merits and criticisms of a certain work or person, with reflections on virtue and reputation.
- Send Date: 1630
- Location: Huise te Muyden
- Geolocation: 52.3445, 5.0653
- Language: nl
- Summary: The letter discusses the qualities and criticisms of a certain work or person, reflecting on the nature of virtue and reputation. It mentions the grandeur of certain individuals and the challenges they face, comparing their struggles to those of mythological figures. The writer also touches on the importance of piety and the role of public perception in shaping one's legacy.